علت اصلی پوسیدگی دندان در کودکان و نوزادان چیست؟ جلوگیری از پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان

علت پوسیدگی دندان در اثر تخریب لایه خارجی دندان (مینا دندان) است. حفره‌های پوسیدگی دندانی نیز نامیده می‌شود. پوسیدگی دندان، حاصل فعالیت باکتری‌هایی است که در پلاک دندانی، زندگی می‌کنند، این پلاک‌ها مانند لایه سفید رنگ و چسبناک به‌وسیله پروتئین موجود در بزاق (موسین) و مواد قندی دهان ایجاد می‌شود. از این رو بهتر است قبل از اینکه برای  درمان پوسیدگی دندان خود اقدام کنید. با رعایت نکاتی که در پیش رو دارید،  جلوگیری از پوسیدگی دندان را ممکن کنید!! به طور کل می توان گفت علت پوسیدگی دندان به عوامل زیادی بستگی دارد. از جمله ی آنها می تواند ناشی از باکتری موجود در پلاک دندان باشد، که به مینای دندان می‌چسبد از قند و نشاسته موجود در ذرات غدایی، برای تولید اسید استفاده می‌کند.

پوسیدگی دندان چه کسانی را تهدید می کند؟

1. کسانی‌که مقادیر زیادی مواد قندی و نشاسته‌ای در رژیم غذایی آنها دیده می‌شود؛
2. افراد ساکن مناطقی که آب آنجا فاقد مقدار کافی فلوئور است؛
3. افرادی که در حال حاضر دندان‌هایشان پوسیدگی‌ها و روکش‌های متعددی دارند.

علت پوسیدگی دندان

علت پوسیدگی دندان ، نیازمند وجود هم‌زمان عواملی مانند باکتری پلاک، قند و سطح دندانی آسیب پذیر است. باکتری های متعددی سبب ایجاد پوسیدگی دردهان می‌شوند، که مهم‌ترین آن ها باکتری استرپتوکوکوس موتانس است.

باکتری‌ها از قندهای ساده‌ای مانند گلوکز، سوکروز و لاکتوز استفاده می‌کنند. در ابتدا قندها تبدیل به لاکتیک‌اسید می‌شوند، وقتی این اسید، در تماس با سطوح دندان‌های بدون محافظ قرار می‌گیرد، مواد معدنی موجود در مینای دندان را حل می‌کند که در نتیجه باعث ایجاد حفره‌ها و نقاط ظریف در دندان می‌شود. همان‌طوری‌که پوسیدگی به سمت داخل (دندان) یعنی لایه میانی (عاج) پخش می‌شود، دندان روزبه‌روز به حرارت و تماس حساس‌تر می‌شود. با گسترش پوسیدگی به مرکز دندان و ایجاد التهاب، دندان درد به وجود می‌آید.

پوسیدگی دندان نوزادان ناشی از تغذیه با شیشه شیر

علت پوسیدگی دندان نوزادان ناشی از تغذیه با شیشه شیر ، مشکل دندانی در نوزادانی است که با شیشه حاوی یک مایع شیرین (قندی) به خواب می‌روند. پوسیدگی ناشی از تغذیه با شیشه شیر در نوزاد به نام‌های پوسیدگی دندان  نوزاد با پستانک و سندرم شیشه دهان نیز نامیده می‌شود.

علت ایجاد پوسیدگی دندان ناشی از تغذیه با شیشه شیر، تجمع و رسوب موادی مانند شیره آب‌میوه یا سایر مواد غذایی قندی به‌هنگام خواب بر روی دندان‌هاست؛ بدین ترتیب، باکتری‌ها با استفاده از این مواد قندی اسید تولید می‌کنند، این اسید به دندان حمله می‌کند و پس از چند حمله در نهایت سبب تخریب بافت دندان می‌شود. این وضعیت به‌خصوص در کودکان شیرخواری دیده می‌شود که در سرتاسر طول شب به آنها مواد فوق خورانده می‌شود. باکتری موجود در دهان از این مواد قندی برای تولید اسید و تخریب دندان‌های نوزاد، استفاده می‌کنند.

دندان‌های جلویی بالا، بیش از بقیه دندان‌ها در معرض این نوع پوسیدگی و تخریب هستند ولی دندان‌های جلویی پایین به‌خاطر وجود زبان، کمتر از بالا دچار پوسیدگی و تخریب می‌شوند.

بنابراین نه فقط نوع مواد غذایی داخل شیشه شیر، بلکه تعداد دفعات و طول مدت کاربرد آن سهم بسزایی در ایجاد پوسیدگی‌های دندان دارند؛ همچنین پستانک آغشته به شکر (قند)، عسل و شربت ذرت یا مایعات شیرین دیگر نیز منتهی به پوسیدگی دندان‌ها بر اثرتغذیه با شیشه شیر می‌شود. اولین علائم تخریب دندان، پدیدارشدن نقاط یا خطوط سفید گچی روی دندان است. همان‌گونه که پوسیدگی پیشرف می‌کند، تخریب دندان‌های نوزاد، آشکارتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: علت تغییر رنگ دندان کودک

تشخیص پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان با شدت‌های گوناگون روی می‌دهد. ممکن است پوسیدگی در حین عکس برداری از دندان بصورت دوره‌ای معمول 6 ماهه و بدون اینکه فرد از آن مطلع باشد، مشخص شود.

در موراد دیگر،‌ممکن است بیمار به علت پوسیدگی دندان زودرس مانند حساسیت به مایعات سرد و گرم یا ناراحتی ناحیه‌ای را بعد از هر بار خوردن مواد غذایی حاوی قند داشته باشد.

اگر دندان‌پزشک حین معاینه دهان، متوجه نقاط تیره و یا حفره‌هایی شود، ممکن است به پوسیدگی در آن ناحیه مشکوک شود. دندان‌های جلو با استفاده از تاباندن نور از پشتشان قابل کنترل هستند. از لحاظ وجود یا عدم وجود پوسیدگی این روش، ترانس‌ایلومیناسیون نام دارد.

نقاطی از دندان که پوسیدگی دارند به‌خصوص در فضای بین دندانی در حین عمل ترانس‌ایلومیناسیون به شکل نقاط سایه‌مانند، قابل مشاهده هستند. ممکن است برای اطمینان بیشتر در مورد وجود و وسعت پوسیدگی، عکس برداری دندان انجام شود. دندان‌پزشک برای تشخیص نهایی پوسیدگی با استفاده از یک وسیله تیز (سوند)، جست‌وجو برای یافتن پوسیدگی در مینا را آغاز می‌کند.

نوع پوسیدگی دندان در شیارها و حفره‌های کم‌عمق، ممکن است به‌وسیله ماده شیمیایی رنگی از شکاف‌های عمیق موجود در سطح جونده با معیار اینکه هرچه مواد معدنی بیشتر از دست رفته باشد، بیشتر رنگ می‌پذیرد، قابل تشخیص باشد.

علائم پوسیدگی دندان در نوزادان و کودکان

تخریبی که پوسیدگی دندان ناشی از تغذیه با شیشه شیر در کودک ایجاد می‌کند به‌طور معمول، تشخیص داده نمی‌شود تا زمانی‌که به مرحله شدیدی برسد، چون والدین، معمولاً به‌ندرت برای معاینات دندان و دهان نوزادان به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند.

دندان‌پزشکان در آغاز به معاینات دندان‌های شیری بین 12-24 ماهگی می‌پردازند.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان انجام توصیه‌های زیر ضروری است:

1. مسواک زدن روزی دو بار با خمیردندان‌های حاوی فلورید (فلوئور)؛
2. تمیز کردن فضاهای بین دندانی با استفاده از نخ دندان و یا برس تمیزکننده بین دندانی؛
3. پرهیز از غذاهای خیلی شیرین و حاوی نشاسته و کاهش میان‌وعده‌ها؛
4. مراجعه مرتب (مثلاً هر 6 ماه) به دندان‌پزشک برای انجام معاینات دهانی و جرم‌گیری؛
5. پرسش از دندان‌پزشک درباره سیلنت‌ها ]موادی که برای جلوگیری از پوسیدگی در دندان‌های آسیا (دندان‌های خلفی) روی دندان را با آن پوشانده و مسدود می‌کنند[ و ضرورت استفاده از آنها.

درمان پوسیدگی دندان

دندان‌پزشک برای درمان پوسیدگی دندان در بزرگ‌سالان ابتدا همه پوسیدگی‌های موجود در سطح ساختار دندان را برمی‌دارد و سپس دیواره‌های حفره را شکل می‌دهد و در نهایت، حفره را با ماده مناسب مانند آمالگام یا کامپوزیت پر می‌کند.

ماده پرکردنی برای ترمیم و درمان پوسیدگی دندان قرار داده می‌شود. اگر پوسیدگی به پالپ (مرکز دندان) رسیده باشد باید آن دندان را دندان‌پزشک یا “متخصص ریشه” درمان کند یعنی عصب کشی نماید و بعد روی آن روکش دندان قرار دهد.

بیشتر بخوانید: مشاوره: چه دندانی نیاز به روکش دارد؟

برای درمان پوسیدگی دندان ناشی از تغذیه با شیشه شیر، دندان‌پزشک باید قبل از انتخاب روش درمان، ارزیابی وسعت پوسیدگی را مدنظر قرار دهد.

اگر مشکل پوسیدگی در مراحل اولیه و زودهنگام تشخیص داده شود، دندن موردنظر را می‌توان با درمان با استفاده از فلوئور و در نوزادان با تغییر رژیم غذایی و همچنین بهبود وضعیت بهداشت دهان، از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد.

 

در هنگام درمان پوسیدگی دندان‌ شیری که پوسیدگی‌های آنها مشخص و در حد مینای دندان است و هنوز پوسیدگی آنها به پالپ (مرکز دندن) نرسیده را باید با روکش‌های فلزی، محافظت کرد. پرکردگی‌ها (ترمیم‌ها) معمولاً در خردسالان به‌خاطر اندازه کوچک و احتمال بروز پوسیدگی در دندان‌هایشان، استفاده نمی‌شود. وقتی پوسیدگی پیشرفت کند و به پالپ (مرکز دندان) برسد، معمولاً تنها راه درمان پوسیدگی دندان، کشیدن دندان خواهد بود.

متأسفانه، از دست دادن دندان‌های شیری در این سنین، ممکن است توانایی خردسال را در خوردن و صحبت کردن، کاهش دهد؛ همچنین ممکن است آثار بدی روی ردیف بودن و یا فضاهای دندان‌های دائمی بعد از رویش آنها، ایجاد کند.

 بیشتربخوانید:مشاوره درد صورت بعد از دندان درد

این مقاله خوب بود؟ 3 1