برای درمان سرطان از روش های خاصی مثل شیمی درمانی استفاده میکنند. حین درمان بیماران باید از تغذیه مناسبی پیروی کنند چرا که تغذیه از مهمترین قسمت های درمان به حساب میاید. در این مقاله سوالاتی مانند:
آیا درمان سرطان بر تغذیه تاثیر میگزارد؟
تغذیه مقوی و مناسب هنگام سرطان چیست؟
بهترین تغذیه و رژیم غذایی برای مبتلایان به سرطان چیست؟
پاسخ داده خواهد شد.
تغذیه مناسب بخش مهم درمان سرطان
رژیم غذایی شما یکی از مهمترین بخش‌های درمان سرطان شماست که باید قبل از درمان، حین و بعد از درمان رعایت نمایید تا بتوانید درمان را بهتر تحمل کنید و نتایج مطلوب‌تری بگیرید. انجمن بین‌الملی حمایت از بیماران سرطانی تلاش کرده است تا اطلاعات لازم را با استفاده از منابع و تجربیات کارشناسان تغذیه، پزشکان متخصص و پرستاران کارآزموده در اختیار بیماران قرار دهد.
متخصص تغذیه، بهترین راهنمای شما در رژیم غذایی مناسب در زمان درمان سرطان شماست. هر سئوالی را که فکر می‌کنید لازم است بپرسید. متخصص تغذیه میتواند سئوالات شما را با جزئیات بیشتری پاسخ دهد. پزشکان هم در این مورد اطلاعات سودمندی دارند.
برنامه غذایی قبل از شروع درمان سرطان
وقتی برای اولین بار سرطان تشخیص داده شد پزشک درباره دوره درمان، نحوه درمان سرطان ( جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی یا هورمون درمانی، درمان بیولوژیک ( ایمنی درمانی ) و گاهی ترکیبی از درمان ها ) برای شما توضیح می‌دهد. همچنین در تمام روش‌ها منظور از بین بردن سلول‌های سرطانی است ولی سلول‌های سالم نیز در حین درمان صدمه خواهند دید. پزشک همچنین درباره عوارض جانبی و حمایت از شما برای بدست آوردن سلامتی و تغذیه درست صبحت خواهد نمود.
شما می‌توانید سوالات خود را از بهترین پزشکان متخصص بپرسید
تأثیر درمان سرطان بر تغذیه چیست؟
- از دست دادن اشتها
- تغییر در وزن (کاهش یا اضافه وزن)
- زخم‌های دهان و گلو
- خشکی دهان
- مشکلات لثه و دندانها
- تغییر در حس بویایی و چشائی
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- عدم تحمل لاکتوز
- یبوست
- خستگی/ افسردگی
عوارض هر کدام از روش های درمان سرطان بر وضعیت تغذیه‌ای
| روش درمان سرطان | سرطان چگونه بر وضعیت تغذیه اثر می‌گذارد | عوارض جانبی |
| جراحی | نیاز به تغذیه مناسب را افزایش می‌دهد. هضم غذا را کند می‌کند. در عملکرد دهان، گلو و معده اختلال ایجاد میکنند تغذیه مناسب به بهبود زخم هاکمک می‌کند.
| قبل از جراحی، اگر بیمار کم وزن یا ضعیف باشد، یک رژیم پرپروتئین و پر کالری توصیه می‌شود. پس از جراحی، برخی بیماران در ابتدا نمی‌توانند به طور طبیعی غذا بخورند و ممکن است به تغذیه کامل وریدی یا تغذیه با لوله از راه بینی یا معده نیاز پیدا کنند. |
| رادیوتراپی (پرتودرمانی) | همانطور که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد میتواند بر سلول‌های سالم بد ن نیز تأثیر بگذارد | درمان سرطان‌های نواحی سر، گردن، قفسه سینه، یا پستان موجب این عوارض میگردد. – خشکی دهان – زخم دهان و گلو – دشواری در بلع (دیسفاژی) – تغییر حس چشایی – اختلالات دندانی درمان سرطان معده یا لگن موجب این عوارض می‌شود. – تهوع و استفراغ – اسهال – درد گلو – درد شکم- – تهوع و استفراغ – کاهش اشتها – اسهال – یبوست – زخم دهان یا گلو – کاهش یا افزایش وزن – تغییر حس چشایی |
| شیمی درمانی | همانطور که سلول‌های سر طانی را از بین می‌برد بر سیستم گوارشی بدن و توانایی غذا خوردن و تمایل به آن تأثیر می‌گذارد. |
ممکن است درمان شما هیچکدام از این عوارض را نداشته باشید. عوامل زیادی وجود دارند که تعیین میکنند شما به چه میزان دچار این عوارض درمان می‌شوید. این عوامل شامل نوع سرطان، نوع درمان و مقدار داروی دریافتی می‌باشد.
متخصص و کارشناسان تغذیه به شما خواهند گفت که چگونه بر عوارض غلبه کنید.
رژیم غذایی: تغذیه مناسب در دوره درمان چیست؟ کم اشتهایی در دوره درمان
افزایش و کاهش وزن: آیا بیماران در دوره درمان دچار کاهش و افزایش وزن میشوند؟
توصیه‌های تغذیه‌ای و رژیم غذایی برای انواع بیماران سرطانی
روش تغذیه و رژیم عذایی بیماران سرطانی میتواند بسیار متفاوت از آن چیزی باشد که به عنوان یک تغذیه سالم تلقی می‌شود.
این موضوع میتواند باعث سردرگمی بیماران شود چون این توصیه‌ها با آموخته‌های قبلی آنها مغایرت دارد. در این تغذه مناسب مبتلایان به سرطان بر مصرف مقدار زیادی میوه با سبزیجات و غلات تاکید می‌شود و نیز مصرف مقداری گوشت بلامانع است. مصرف چربی، شکر، الکل و نمک باید به طور کلی حذف شود.
توصیه‌های تغذیه برای بیماران سرطانی بر مصرف غذاهای پرکالری با تاکید بر غذاهای پر پروتئین می‌باشد (از قبیل شیر، خامه، پنیر، تخم مرغ آب پز و سفت).
سایر برنامه های غذایی شامل افزایش مصرف آب گوشت، آب پز کردن غذاها، تغییر شیوه پختن غذا، استفاده از کره – مارگارین و استفاده کم از فیبر غذایی در هنگام اسهال یا زخم دهانی است.
مطرح کردن رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان بیشتر در جهت افزایش توان بیماران و تقویت آنها برای مقابله با عوارض سرطان و درمان آن بوده و به همین دلیل با توصیه‌های معمول تفاوت دارد. وقتی فرد سالم است مصرف غذای کافی و دریافت مواد مغذی کافی کار ساده‌ای می‌باشد ولی در بیماران سرطانی این امر به سادگی میسّر نیست.
چگونه باید برای درمان سرطان آماده شد؟
تا موقعی که درمان شروع نشده است شما نمی‌توانید دقیقاً عوارض جانبی و احساس خود را در مورد آن پیش بینی کنید. یکی از روش‌های آماده سازی، تمرکز بر بهبودی یافتن است.
بعضی از روش‌های آماده سازی برای درمان سرطان برای بهبودی هرچه سریع تر:
مثبت فکر کنید:
- در بسیاری از بیماران عوارض جانبی شیمی درمانی تاثیرگذار بر تغذیه، اصلاً بوجود نمی‌آید یا بسیار کم رخ می‌دهد. حتی اگر عارضه‌ای بوجود آید، معمولاً خفیف بوده و پس از پایان درمان سرطان نیز بر طرف می‌شود. هم چنین امروزه داروهای جدیدی برای کنترل عوارض جانبی در دسترس است.
- داشتن تفکر مثبت، صحبت کردن درباره افکار و احساسات با داشتن آگاهی کافی درباره بیماری سرطان و درمان آن و برنامه ریزی برای مقابله با بیماری میتواند نگرانی و اضطراب شما را کاهش داده و موجب شود تا احساس بهتری داشته و اشتهای خود را از دست ندهید.
- حتی اگر در ارتباط با غذا خوردن مشکلاتی دارید، نگران نباشید. روزهای زیادی در پیش رو خواهد بود که از غذا خوردن لذّت ببرید.
رژیم غذایی سالم داشته از مهم ترین عوامل بهبود حال بیماران:
- یک رژیم غذایی سالم و صحیح برای همه افراد حیاتی بوده و این امر برای بیماران سرطانی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
- اگر رژیم غذایی صحیحی داشته باشید، می‌توانید مراحل درمان را با حفظ توان و بنیه بدنی طی کنید، از تجزیه بافت‌های بدن جلوگیری کنید، به بازسازی بافت‌ها کمک نموده و سیستم دفاعی خود را در برابر عفونت‌ها تقویت کنید.
- بیمارانی که بهتر غذا می‌خورند، بیشتر می‌توانند با عوارض مقابله کنند و حتی دوزهای بالاتر داروها را نیز تحمل کنند. در مورد برخی سرطان‌ها اگر بیمار وضعیت تغذیه مناسبی داشته باشد و کالری و پروتئین کافی دریافت کند، درمان بسیار موثر خواهد بود.
- غذاهای جدید را امتحان کنید. ممکن است بعضی غذاهایی را که قبلاً هرگز دوست نداشتید، در زمان درمان سرطان به نظرتان خوشایند بیاید.
پیشاپیش برنامه ریزی کنید:
- غذاهای دلخواه خود را در فریزر نگهدای کنید تا مجبور نباشید مرتّب به خرید بروید.این غذاها شامل موادی است که شما می‌دانید در هنگام بیماری نیز می‌توانید آنها را مصرف کنید.
- غذاهایی را نگهداری کنید که به سرعت قابل مصرف باشد و به آماده سازی چندانی نیاز نداشته باشد مانند پودینگ، کره بادام زمینی،تن ماهی، پنیر و تخم مرغ.
- بعضی غذاها را از قبل بپزید و به اندازه مصرف یک وعده، در هر بسته در فریزر نگهداری کنید.
- در خرید و آشپزی از دوستان یا اعضای خانواده کمک بگیرید.
- با متخصص تغذیه در این باره صحبت کنید و از او بخواهید در خصوص غذاهایی که ممکن است در مقابله با یبوست یا تهوع مؤثر باشند شما را راهنمایی کنند و در مورد روش‌هایی که برای بیماران دیگر موثر بوده است سئوال کنید.
چگونه مشکلات تغذیه‌ای هنگام درمان سرطان را کنترل کنیم و کاهش دهیم؟
تمام روش‌های درمان سرطان شامل رادیوتراپی، شیمی درمانی، جراحی، هورمون درمانی و ایمنی درمانی بسیار سنگین هستند. اگرچه این درمان‌ها برای از بین بردن سلول‌های در حال رشد سرطانی طراحی شده‌اند ولی به سلول‌های سالم نیز آسیب می‌رسانند. سلول‌های سالم بدن نیز که دارای تقسیم سریع هستند مثل حفره دهان، لوله گوارش و مو بیشتر صدمه می‌بینند.
جدول ١- برخی از این اثرات جانبی را نشان می‌دهد.
- عوارض جانبی از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.
- خبر خوشایند این است که هر کسی ممکن است این عوارض را در طول درمان داشته باشد ولی بعد از اتمام دارو، بهبودی خواهند یافت. با داروهائی جدید، عوارض تحت کنترل در می‌آیند.
- بعضی مشکلات غذا خوردن با مشکلات خود درمان در ارتباط است و برخی دیگر بدلیل ناراحتی و نگرانی و ترس بیمار رخ می‌دهد. وقتی درمان شروع شود و بیمار احساس بهتری از آنچه انتظار داشت پیدا کند این مشکلات غذا خوردن ناشی از اضطراب نیز بهتر خواهد شد.
- مادامی که در بیمارستان بستری و تحت درمان هستید با پزشکان و کارشناسان تغذیه و پرستار مربوطه در تماس باشید و سوالات خود را برای غلبه بر مشکلات و عوارض مطرح کنید و در مورد غذاهای مخصوص، غذاهای ساده و مختصر و غذاهای سنتی جهت بهبود وضعیت، با آنها مشورت کنید.
- به خاطر داشته باشید قوانین سخت و دشوار در مورد تغذیه بیماران سرطانی در حین درمان وجود ندارد.
نکات مهم درباره رژیم غذایی دوره درمان سرطان :
- وقتی شما می‌توانید غذا بخورید، سعی کنید غذاها حاوی پروتئین و کالری باشد. با این عمل بافت‌های جدید باز سازی میشوند (بخصوص سلول‌های صدمه دیده). بیشتر بیماران صبح اشتهای بهتری دارند. از این امتیاز برای بیشتر خوردن استفاده کنید.
- اگر احساس خوبی ندارید و تنها یک یا دو چیز می‌توانید بخورید همان‌هایی را بخورید که حاوی کالری و پروتئین اضافی باشند.
- اگر اصلاً قادر به خوردن نمی‌باشید، نگران نباشید احساس خود را تقویت نمایید زیرا مجدداً اشتهای خود را بدست خواهید آورد و با پزشک متخصص در ارتباط باشید.
- سعی کنید مایعات زیاد 8-6 لیوان روزانه میل کنید زیرا آب، اعمال زیادی در بهبود شما انجام خواهد داد. همیشه یک بطری آب همراه داشته باشید.
ویتامین‌ها و مواد معدنی مکمل مورد نیاز برای درمان سرطان
بیشتر بیماران علاقمند هستند که در مورد تاثیر ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مکمل‌ها برا درمان سرطان اطلاعات کافی داشته باشند که آیا در درمان آنها نقش خواهند داشت یا نه. همان طوری که می‌دانید بیمارانی که تغذیه خوبی دارند، در طول دوره درمان با بیماری خود و عوارض جانبی به خوبی کنار می‌آیند. به هر حال مستندات علمی مبنی بر اینکه مکمل‌ها یا داروهای گیاهی می‌توانند از سرطان جلوگیری کنند وجود ندارد.
انستیتو ملی سرطان آمریکا تاکید می‌کند که ویتامین‌ها و مواد معدنی از غذاهای طبیعی روزمره تامین شوند و توصیه می‌شود قبل از مصرف هر گونه ویتامین یا مکمل با پزشک و متخصص تغذیه و یا داروساز حتماً مشاوره کنید.
مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است خطرناک و مضر باشد. مقدار زیاد برخی از ویتامین‌ها میتواند در درمان سرطان اختلال ایجاد کرده و یا به کلی از درمان آن، جلوگیری کند برای اجتناب از هر گونه مشکل، هرگز نباید این مواد را خود سرانه مصرف کرد بایستی از راهنمائی‌های پزشک معالج استفاده نمود.
روش های درمانی جایگزین و جدید برای درمان سرطان
ممکن است شما در مورد روش‌های متفاوت درمان که افراد بیمار جهت بهبودی خودشان انجام می‌دهند چیزهایی خوانده یا شنیده باشید.
هنگامی که یک روش درمانی همراه با روش درمانی معمول استفاده شود به آن درمان مکمل گفته می‌شود و اگر از یک روش درمانی به جای روش‌های معمول استفاده شود درمان جایگزین نامیده می‌شود. تعدادی از مراکز دارویی مطالعات علمی خود را روی روش‌های مکمل و جایگزین متمرکز کرده‌اند و نتایجی را ارائه داده‌اند و هم اکنون نیز در حال بررسی هستند تا به حال مدارک کافی در جهت مفید و مضر بودن این روش‌ها بدست نیامده است.
متخصصین توصیه میکنند اگر چنانچه از این روش‌های درمانی استفاده می‌کنید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید زیرا ممکن است در روند درمان استاندارد شما مداخله کرده مضر باشند.
انستیتو ملی سرطان شدیداً توصیه و تاکید می‌کند که برنامه درمان منظم و از پیش تنظیم شده را دنبال کنید و بیمارانی که خود سرانه روش‌های معمول و طبیعی را دنبال نمی‌کنند ممکن است زمان مناسب و ارزشمند درمان و شانس بهبود را از دست بدهند.
این مقاله خوب بود؟ 
2 
2
