قلب انسان چگونه کار میکند؟ دریچه ها و صدا ها و بیماری های قلب

قلب‌ انسان اندامی ماهیچه ای، تو خالی و مخروطی شکل است که در مرکز قفسه سینه واقع شده است. نوک مخروط قلب به سمت پایین و مایل به چپ، ‌قرار گرفته است. اندازه ی قلب معمولاً برابر با مشت بسته و وزن آن حدود ۳۰۰ گرم است.

جالب است بدانید که قلب در هر روز بیش از صدهزار بار (‌یعنی به طور متوسط ۲/۵ بیلیون باز در طول زندگی) می زند. یک کیسه ی سه لایه به نام “پریکارد”، دور قلب را احاطه کرده که وظیفه آن، محافظت و تثبیت محل قلب است. مایع پریکاردی در بین دوتا از لایه های این کیسه ی سه لایه ای وجود دارد که به کاهش اصطکاک در هنگام حرکت قلب، کمک می کند.

چرخه قلبی

منظور از چرخه قلبی، رخدادهای مربوط به هر بار ضربان قلب است. این چرخه شامل «سیستول»، یعنی مرحله انقباض و «دیاستول» یعنی مرحله استراحت است. هنگامی که دو دهلیز قلب منقبض می‌شوند، دو بطن در مرحله استراحت قرار دارند و هنگامی که دو بطن منقبض می‌شوند، نوبت استراحت دهلیزها، فرا می‌رسد.

در واقع چرخه قلب، شامل سیستول و دیاستول بطنی و دهلیزی است. در پایان هر ضربان قلب، هر چهار حفره استراحت می‌کنند. تعداد متوسط ضربان قلب حدود 75 ضربه در دقیقه است و هر چرخه قلبی حدود 8/0 ثانیه، طول می‌کشد.

حفره های قلب: بطن ها و دهلیز ها

ماهیچه ی قلب به چهار حفره تقسیم شده است: یک دیواره، قلب را به دو بخش چپ و راست، تقسیم می کند و هر یک از این دو بخش نیز به نوبه خود به دو قسمت فوقانی و تحتانی، تقسیم می‌شوند. حفره های بالایی (دهلیزها) دیواره ای نازک دارند.

این بخش ها خون ورودی به قلب را دریافت میکنند و آن را به بطن ها که حفره های پایینی قلب هستند، پمپ می کنند. دیواره بطن ها در مقایسه با دهلیزها، ضخیم تر است و عضله های قلبی بیشتری دارد. این امر به بطن ها کمک می کند تا خون را به خارج از قلب و به سمت ریه ها و بقیه بدن، پمپ کند.

قسمت های چپ و راست قلب مانند دو پمب مجزا، عمل می کنند. دهلیز راست، خون کم اکسیژن جمع آوری شده از سرتاسر بدن را از طریق وریدی اصلی به نام ورید “اجوف” دریافت می کند و آن را به بطن راست، تحویل می دهد.

بطن‌ راست نیز به نوبه ی خود، خون را از طریق شریان ریوی به ریه ها منتقل می کند. دهلیز چپ، خون پر اکسیژن را از ریه ها و از طریق سیاهرگ های ششی دریافت می کند و آن را به بطن چپ، تحویل می دهد؛ سپس بطن چپ این خون را به آئورت، پمپ می کند که منزله ی سرخرگ اصلی در کل بدن منتشر می شود.

دیواره ی بطن چپ نسبت به بطن راست، ضخیم تر است و این امتیاز موجب می شود بطن چپ مانند پمپی قوی تر عمل کند که قادر است خون را در طول جریان طولانی اش، در همه بدن، به جلو براند.

دریچه های قلب

دریچه های قلب یک سویه هستند و جریان خون را در جهت صحیح هدایت می کنند و مانع برگشت خون به قلب می شوند. این دریچه ها در واکنش به تغییرات فشار در حفره های قلب، باز و بسته می شوند. دریچه های دهلیزی_ بطنی بین دهلیزها و بطن‌ها، واقع شده‌اند. دریچه‌های نیمه هلالی، بین بطن‌ها و شریان‌های اصلی که خون به وسیله بطن به داخل شان پمپ می‌شود، قرار دارند.

صدا های قلبی

صدای لاب- داپ که پزشک در حین معاینه با گوشی می‌شنود، در اثر بسته شدن دریچه‌ها ایجاد می‌شود. دریچه‌های دهلیزی- بطنی، هنگام بسته شدن صدای «لاب» را تولید می‌کنند، در حالی که دریچه‌های نیمه هلالی، صدای «داپ» را ایجاد می‌کنند. افرادی که آهنگ ضربان قلب آنها توأم با نوعی صدای کش‌دار و نامفهوم است، احتمالاً مبتلا به نوعی نارسایی دریچه قلب هستند که منجر به بازگشت خون می‌شود.

• درد قلب و علت های مهم آن
• علت و علایم اصلی درد قلب
• تشخیص بیماری قلبی در هنگام درد قفسه سینه
• روشهای اصلی درمان درد قلب

تولید ضربان قلب

تعداد و آهنگ ضربان قلب، نظم دقیقی دارد. قلب حتی پس ازجدا شدن از دستگاه عصبی، به تپیدن ادامه می‌دهد. این موضوع را می‌توان عملاً در هنگام انجام عمل پیوند قلب، مشاهده کرد؛ بدان معنی که قلب فرد اهداکننده، پس از خروج از بدن، همچنان به تپیدن ادامه می‌دهد.

توجیه علمی این مسئله در وجو توده‌ای از سلول های منقبض‌شونده، به نام گره سینوسی- دهلیزی یا ضربان‌ساز نهفته است که در دیواره دهلیز راست، واقع شده‌اند. کار این گره، ایجاد ضربان‌های الکتریکی است که موجب پدید آمدن موجی از انقباض در سرتاسر دهلیزها، می‌شود. این موج در ادامه به هر دو بطن، منتقل می‌کند.

الکترودکاردیوگرام (نوار قلب)، در واقع ثبت ضربان‌های الکتریکی صادره از گره سینوسی- دهلیزی است که هر ضربان قلب را تولید می‌کند. در بیمارانی که فعالیت الکتریکی قلب در آنها نامنظم است، جراحان اقدام به کارگذاری نوعی ضربان‌ساز مصنوعی می‌کنند که آهنگ ضربان قلب را تنظیم می‌کند. علاوه بر نقش خود قلب در تنظیم ضربانات، دستگاه عصبی غیرارادی و هورمون‌ها نیز بر این امر، تأثیر می‌گذارند.

بیماری های قلبی

بیماری قلبی، اولین علت مرگ‌ومیر انسان‌ها در دنیای صنعتی است. در بیماری قلبی یا بیماری عروق کرونری، لخته یا انسدادی در یکی از عروق خونی قلب ایجاد می‌شود. در نتیجه این امر، بافت‌های اطراف منطقه مزبور به علت عدم دریافت اکسیژن دچار آسیب می‌شوند.

روش های درمان بیماری های قلبی عروقی

آگاهی از روش‌های پیشگیری از بیماری قلبی- عروقی به کاهش احتمال بروز آن، کمک می‌کند. مصرف غذاهای کم‌چرب، پیشگیری از چاقی مرضی، ورزش مرتب و عدم استعمال دخانیات، از سکته قلبی جلوگیری می‌کند. داروها، ابزارهای پزشکی و روش های درمانی نیز در درمان بیماری‌های قلبی به بیماران کمک می‌کنند.

یکی از این روش ها جراحی باز قلب و عمل بای‌پس، میباشد. در مورد بیماران مبتلا به بیماری عروق قلبی، پزشکان گاهی از روش پیوند بای‌پس شریان قلبی، استفاده می‌کنند. این روش یکی از روش‌های جراحی است که در آن رگ خونی از قسمت دیگری از بدن، به قلب پیوند زده می‌شود. این رگ جانشین شده، مسیر جدیدی را ایجاد می‌کند تا خون در آن جریان بیابد و از کنار قسمت مبتلا به گرفتگی در رگ قلبی عبور کند.

علاوه بر این،متخصصان قلب، می‌توانند به روش جراحی ترمیم عروقی (آنژیوپلاستی) به بیماران مبتلا به بیماری قلبی اکلیلی، کمک کنند. در این روش، جراح بالونی را به داخل آئورت (رگ اصلی بدن) وارد می‌کند. این کار موجب باز شدن مسیر رگ و بهبود وضعیت جریان خون قلب می شود . جهت تشخیص بیماری قلبی ، علاوه بر نوار قلب ، از اکو کاردیو گرام نیز استفاده می شود . این وسیله می تواند به کمک با ارسال امواج صوتی با فرکانس بالا ، از قلب عکس برداری کند

این مقاله خوب بود؟ 4 1