بیماری بوتولیسم چیست؟ علت و عامل ایجاد مسمومیت بوتولیسم چیست؟

بیماری بوتولیسم

بوتولیسم یکی از بیماری‏های نادری است که منشا باکتریایی داشته و سیستم عصبی را مورد هجوم قرار می‏دهد و رفته رفته، کنترل عضلات را مختل می‏کند. بوتولیسم، درواقع بیماری است شامل فلج شدن عضلات بدن که در پی ورود سم بوتولینوم به بدن ایجاد می‏شود.

 سم بوتولیسم، منشا باکتریایی دارد و باکتری مولد آن، گونه‏ خاصی به نام «کلستریدیوم بوتولینوم» است. اغلب در پی فاسد شدن غذا، این باکتری، درون آن رشد می‏کند و باعث آلوده شدن آن می‏شود. طبعا، استفاده از چنین غذایی، باعث بروز این عارضه می‏شود. اما روش دیگر ابتلا به بوتولیسم این است که در شیرخواران، رشد گونه خاصی از باکتری کلستریدیوم در روده‏ آن‏ها اتفاق می‏افتد و بروز این عارضه را به همراه دارد.

• علائم بیماری بوتولیسم و نحوه تشخیص آن چیست؟
• روش‌های درمان بیماری بوتولیسم چیست؟

در بدن ما، اعصاب حرکتی، گروهی از اعصاب هستند که پیام‏های را برای کنترل عضلات مختلف، ارسال می‏کنند. «استیل کولین» ماده ای است که توسط اعصاب حرکتی ترشح شده و باعث انقباض و حرکت میگردد.

سم بوتولیسم، اعصاب حرکتی را مورد هدف قرار می‏دهد و از ترشح استیل کولین، جلوگیری می‏کند که با پیامدهایی نظیر فلج عضلات، بروز می‏کند و در پی پیشرفت بیشتر آن، عضلات مجاری تنفسی، فلج شده و فرد، دیگر قادر به تنفس نخواهد بود.

شرحی بر تاریخچه بیماری بوتولیسم

عارضه‏ی ناشی از بوتولیسم، جزء عوارض نادر است اما به دلیل زیانبار و کشنده بودن آن، موجبات نگرانی‏های بسیاری را فراهم کرده است. تاریخچه‏ پزشکی بوتولیسم به زمان‏ یونان و روم باستان برمی‏گردد اما ارتباط این سم با غذا، مشخص نشده بود. بعدها پزشکی آلمانی نتیجه گرفت که ماده‏ای در سوسیس فاسد وجود دارد که باعث بروز بوتولیسم می‏شود. اما شناخت سم و منشا آن، توسط پرفسور بلژیکی انجام گرفت. او توانست تا باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم را جدا، و به عنوان منشا سم، شناسایی کند.

انواع بیماری بوتولیسم

تا کنون، چهار نوع بوتولیسم، شناخته شده است.

 بوتولیسم بزرگسالان (نوع غذایی)،

بوتولیسم شیرخوارگی،

بوتولیسم روی زخم

و بوتولیسم روده‏ای در بزرگسالان،

 که تفاوت عمده‏ی این چهار نوع در نحوه‏ی ورود سم به بدن است.

در طی یکسری تحقیقاتی که در ایالات متحده بر روی بوتولیسم صورت گرفت، بیش از 90درصد موارد بوتولیسم غذایی، به دلیل خوردن غذای آلوده‏ای بوده است که در خانه نگهداری شده. دو نوع دیگر بوتولیسم (شیرخوارگی در بزرگسالان و جراحتی) جزء انواع نادر هستند.

عامل اصلی بیماری بوتولیسم

طی تحقیقاتی که بر روی نحوه‏‌ی عملکرد بوتولیسم انجام شده، محققان متوجه شده‏‌اند که این سم به پروتئین‏ هایی خاص که در انتهای عصب قرار دارند، متصل می‏شود و آن را تخریب می‏کند که این تخریب بصورت دائمی بوده است. این پروتئین‏ها نقش در ترشح استیل کولین دارند که همانطور که گفته شده، استیل کولین انقباضات عضلات را کنترل می‏کند. زمانی که ترشح استیل کولین متوقف شود، عصب دیگر قادر به تحریک عضله نخواهد بود.

 اما به دنبال همین عوارض و عملکرهایی که از بوتولیسم گفته شد، سم بوتولیسم می‏تواند نقش مفید هم ایفا کند. بدین صورت که بسیاری از اختلالات پزشکی به دلیل عدم کنترل در انقباض برخی عضلات به‏وجود می‏آیند. محققان پزشکی کشف کرده‏اند که با تزریق میزان مشخصی از سم بوتولینوم و ایجاد فلج نسبی در عضلاتی مشخص، می‏توان از انقباضات بیش از حد جلوگیری کرد و عضله را به حال طبیعی باز گرداند.

طبعا سمی که از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ترشح می‏شود عامل اصلی بوتولیسم است. این باکتری‏ها برای رشد، نیاز به محیط بی‏ هوازی (فاقد اکسیژن) و مرطوب نیاز دارند.

گونه‏ کلستریدیوم‏، عموما در خاک و رسوب‏ های آبی یافت ‏می‏شوند. آن‏ها تا زمانی که در شرایط ایده‏ آل قرار نگیرند، برای سلامت انسان یا حیوان تهدید محسوب نمی‏شوند. اما بلافاصله پس از قرار گرفتن در شرایط مناسب، باکتری به صورت جوانه زنی، تکثیر می‏یابد و شروع به تولید سم کشنده‏ بوتولیسم می‏کند.

این مقاله خوب بود؟ 2 1