بیماری بوتولیسم
بوتولیسم یکی از بیماریهای نادری است که منشا باکتریایی داشته و سیستم عصبی را مورد هجوم قرار میدهد و رفته رفته، کنترل عضلات را مختل میکند. بوتولیسم، درواقع بیماری است شامل فلج شدن عضلات بدن که در پی ورود سم بوتولینوم به بدن ایجاد میشود.
سم بوتولیسم، منشا باکتریایی دارد و باکتری مولد آن، گونه خاصی به نام «کلستریدیوم بوتولینوم» است. اغلب در پی فاسد شدن غذا، این باکتری، درون آن رشد میکند و باعث آلوده شدن آن میشود. طبعا، استفاده از چنین غذایی، باعث بروز این عارضه میشود. اما روش دیگر ابتلا به بوتولیسم این است که در شیرخواران، رشد گونه خاصی از باکتری کلستریدیوم در روده آنها اتفاق میافتد و بروز این عارضه را به همراه دارد.
در بدن ما، اعصاب حرکتی، گروهی از اعصاب هستند که پیامهای را برای کنترل عضلات مختلف، ارسال میکنند. «استیل کولین» ماده ای است که توسط اعصاب حرکتی ترشح شده و باعث انقباض و حرکت میگردد.
سم بوتولیسم، اعصاب حرکتی را مورد هدف قرار میدهد و از ترشح استیل کولین، جلوگیری میکند که با پیامدهایی نظیر فلج عضلات، بروز میکند و در پی پیشرفت بیشتر آن، عضلات مجاری تنفسی، فلج شده و فرد، دیگر قادر به تنفس نخواهد بود. شما میتوانید سوالات خود را از بهترین پزشکان متخصص بپرسید
شرحی بر تاریخچه بیماری بوتولیسم
عارضهی ناشی از بوتولیسم، جزء عوارض نادر است اما به دلیل زیانبار و کشنده بودن آن، موجبات نگرانیهای بسیاری را فراهم کرده است. تاریخچه پزشکی بوتولیسم به زمان یونان و روم باستان برمیگردد اما ارتباط این سم با غذا، مشخص نشده بود. بعدها پزشکی آلمانی نتیجه گرفت که مادهای در سوسیس فاسد وجود دارد که باعث بروز بوتولیسم میشود. اما شناخت سم و منشا آن، توسط پرفسور بلژیکی انجام گرفت. او توانست تا باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم را جدا، و به عنوان منشا سم، شناسایی کند.
انواع بیماری بوتولیسم
تا کنون، چهار نوع بوتولیسم، شناخته شده است.
بوتولیسم بزرگسالان (نوع غذایی)،
بوتولیسم شیرخوارگی،
بوتولیسم روی زخم
و بوتولیسم رودهای در بزرگسالان،
که تفاوت عمدهی این چهار نوع در نحوهی ورود سم به بدن است.
در طی یکسری تحقیقاتی که در ایالات متحده بر روی بوتولیسم صورت گرفت، بیش از 90درصد موارد بوتولیسم غذایی، به دلیل خوردن غذای آلودهای بوده است که در خانه نگهداری شده. دو نوع دیگر بوتولیسم (شیرخوارگی در بزرگسالان و جراحتی) جزء انواع نادر هستند.
عامل اصلی بیماری بوتولیسم
طی تحقیقاتی که بر روی نحوهی عملکرد بوتولیسم انجام شده، محققان متوجه شدهاند که این سم به پروتئین هایی خاص که در انتهای عصب قرار دارند، متصل میشود و آن را تخریب میکند که این تخریب بصورت دائمی بوده است. این پروتئینها نقش در ترشح استیل کولین دارند که همانطور که گفته شده، استیل کولین انقباضات عضلات را کنترل میکند. زمانی که ترشح استیل کولین متوقف شود، عصب دیگر قادر به تحریک عضله نخواهد بود.
اما به دنبال همین عوارض و عملکرهایی که از بوتولیسم گفته شد، سم بوتولیسم میتواند نقش مفید هم ایفا کند. بدین صورت که بسیاری از اختلالات پزشکی به دلیل عدم کنترل در انقباض برخی عضلات بهوجود میآیند. محققان پزشکی کشف کردهاند که با تزریق میزان مشخصی از سم بوتولینوم و ایجاد فلج نسبی در عضلاتی مشخص، میتوان از انقباضات بیش از حد جلوگیری کرد و عضله را به حال طبیعی باز گرداند.
طبعا سمی که از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ترشح میشود عامل اصلی بوتولیسم است. این باکتریها برای رشد، نیاز به محیط بی هوازی (فاقد اکسیژن) و مرطوب نیاز دارند.
گونه کلستریدیوم، عموما در خاک و رسوب های آبی یافت میشوند. آنها تا زمانی که در شرایط ایده آل قرار نگیرند، برای سلامت انسان یا حیوان تهدید محسوب نمیشوند. اما بلافاصله پس از قرار گرفتن در شرایط مناسب، باکتری به صورت جوانه زنی، تکثیر مییابد و شروع به تولید سم کشنده بوتولیسم میکند.
این مقاله خوب بود؟ 2
1