یبوست چیست؟
یبوست یعنی اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته یا دفعات اجابت مزاج طبیعی که با سفتی مدفوع، فشار آوردن بیش از اندازه و احساس تخلیه ناکافی همراه است.
در هنگام یبوست، مدفوع خشک شده و دفع آن سخت میشود.
- یبوست چیست و عامل آن؟
- عوارض خطرناک یبوست چیست؟
- علت های اصلی و شایع یبوست
- پیشگیری و درمان های اصلی یبوست
بعضی از مردم فکر میکنند که اگر روزی یکبار دفع نداشته باشند به یبوست دچار شدهاند اما دفع طبیعی مدفوع ممکن است 3 بار در روز یا 3 بار در هفته باشد واین به شخص بستگی دارد.
یبوست یک نشانه است نه بیماری.
دلایل بروز یبوست چیست؟
با عبور غذا از روده بزرگ، آب آن جذب شده و مواد زائد (مدفوع) تشکیل میشود. انقباض ماهیچههای روده بزرگ مدفوع را به سمت مقعد هل میدهد. یبوست وقتی اتفاق میافتد که روده بزرگ بیش از معمول آب جذب کند و یا ماهیچههای آن به آرامی منقبض شده یا تنبل شوند. در این صورت مدفوع بسیار کند از روده بزرگ عبور میکند و در نتیجه سخت و خشک میشود.
شما میتوانید سوالات خود را از بهترین پزشکان متخصص بپرسید
دلایل و علت های شایع یبوست عبارتند از
1- نبودن فیبر کافی (مویه، سبزی، غلات) در رژیم غذایی، مصرف زیاد چربی و غذاهای آماده.
2- نادیده گرفتن احساس دفع (بدلیل عدم تمایل به استفاده از سرویسهای بهداشتی بیرون از منزل، احساس استرس و یا گرفتاری زیاد و…)
3- عدم مصرف کافی آب و مایعات: مایعات و غذاهای روان، حجم مدفوع را زیاد کرده و سبب دفع آسانتر میگردند.
4- فقدان فعالیت فیزیکی (مخصوصاً در سالمندان) مایعاتی که حاوی کافئین هستند مثل قهوه، نوشابههای گازدار و الکل، خود موجب از دست دادن آب و بدتر شدن علائم یبوست میشوند. (کافئین هر چد محرک عضلات روده است ولی به علت افزایش دفع آب از ادرار، اگر به مقدار زیاد مصرف شود سبب بدتر شدن علائم یبوست میشود).
یبوست چگونه درمان میشود؟
اگرچه درمان بستگی به علت، سختی و تداوم یبوست دارد ولی در بیشتر مواقع تغییر در رژیم غذایی و طریقه زندگی در بهبود علایم کمک کرده و سبب جلوگیری از تکرار مجدد این بیماری میشود.
علائم خطرناک و هشداردهنده در یبوست
یبوستی که به تازگی شروع شده باشد، همراه با کاهش وزن، خونریزی و یا کم خونی باشد بخصوص در افراد بالای 40 سال حتماً نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک دارد.
رژیم غذایی مناسب درمان یبوست
رژیم غذایی با مقدار کافی فیبر (20 تا 35 گرم در هر روز) سبب میشود که مدفوع حجیم روان و نرم شود. پزشک یا کارشناس تغذیه میتواند یک رژیم غذایی مناسب را توصیه کند. غذاهایی که مقدار بالایی فیبر دارند شامل باقلا و لوبیا، حبوبات و سبوس غلات و حبوبات، تخم کتان، میوهها و سبزیهای تازه مثل مارچوبه، کلم بروکلی، کلم و هویج میباشند. برای کسانیکه مستعد یبوست هستند محدود کردن غذاهایی که مقدار کمی فیبر دارند یا اصلاً فیبر ندارند مثل بستنی، پنیر، گوشت و غذاهای کنسرو شده خیلی مهم است.
برخی از مواد غذایی میتوانند شانس ابتلا به یبوست را افزایش دهند که رایجترین آنها عبارت هستند از:
محصولات لبنی به ویژه انواع پرچرب (شیر، پنیر، ماست و هر محصول لبنی حیوانی دیگری) محصولات گندم تصفیه شده و بدون سبوس (نان، ماکارونی، انوع شیرینیجات) برخی مواقع مکملهای آهن و کلسیم نیز ممکن است شانس ابتلا به یبوست را افزایش میدهند.
تغییر در شیوه زندگی برای بهبود یبوست
حداقل نیمی از غلات مصرفی روزانه باید حاوی سبوس باشد بنابراین تا حد امکان نان و غلات مصرفی خود را از نوع سبوسدار انتخاب کنید. (مانن نان سنگک) انواع سبزی و میوههای تازه را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
هر روز سبزیهای تازه و ضدعفونی شده را به صورت سبزی خوردن، سالاد یا به شکل بخارپز مصرف کنید.
در میان وعدهها مصرف مواد شور، شیرین و پرچرب را محدود کرده و میوه، سبزی، آجیل کم نمک، خشکبار و غلات سبوسدار را جایگزین کنید.
به منظور کمک به هضم بهتر غذاها بعد از صرف هر وعدهی غذایی 15 دقیقه با آرامش بنشینید.
زمان کافی برای اجابت مزاج و دفع مدفوع اختصاص دهید. به بهانه تلفن و یا هر چیز دیگر دستشویی رفتن خود را منتفی نکنید. هر چه قدر که این موضوع را به تاخیر بیندازید آب بیشتری از مدفوعتان جذب میشود و آن را سختتر میکند.
هر روز فعالیت بدنی داشته باشید. فعالیت فیزیکی مرتب که میتواند شامل پیادهروی، دوچرخهسواری یا شنا باشد را برای کمک به تحریک عملکرد روده انجام دهید.
عوارض یبوست
1- بواسیر.
2- افزایش فشارخون.
3- زخم مقعد.
4- روده بادکرده و متسع.
این مقاله خوب بود؟ 3
2