چرا یبوست در کودکان ایجاد می‌شود؟
قبلا علت‌های یبوست در بزرگسالان را نوشتیم، در کودکان «دفع دردناک» سبب می‌شود تا شیرخوار و کودک جلوی دفع خود را بگیرد. گاه، پس از دفع مدفوع بزرگ یا سفت، پارگی در مقعد که شقاق (فیشر) گفته می‌شود ایجاد می‌گردد. در این موارد، درمان توصیه می‌شود زیرا درمان به‌موقع درد، از ایجاد رفتار نگه داشتن مدفوع جلوگیری می‌کند و درنتیجه، یبوست مزمن و نشت مدفوع روی نمی‌دهد.
اگر کودک در جایی باشد که احساس راحتی نکند مانند مدرسه یا اگر مشغول بازی و … باشد، ممکن است جلوی دفع خود را بگیرد. به کودک خود آموزش دهید که هر زمان احساس دفع داشت جلوی خود را نگیرد.
زمان‌های ایجاد یبوست
یبوست در سه مرحله از زندگی شیرخوار و کودک شایع است :
- پس از شروع غذای کمکی
- در طی آموزش دفع
- پس از شروع مدرسه
والدین باید از این سه زمان پرخطر آگاه بوده و سعی در پیشگیری از ایجاد یبوست داشته باشند، اگر رویداد به‌سرعت آن را تشخیص دهند و همچنین، آن را بسرعت درمان کنند تا به مشکل بزرگ‌تری تبدیل نگردد. برای مثال، الگوی دفع کودک پس از شروع مدرسه را کنترل کرده و در صورت بروز مشکل آن را به‌سرعت با کمک مدرسه حل کنند.
شما می‌توانید سوالات خود را از بهترین پزشکان متخصص بپرسید
درمان یبوست نوزادان و کودکان
در کودکان و شیرخواران بزرگ‌تر می‌‌توان از آب‌میوه‌های خانگی آلو، سیب یا گلابی استفاده کرد اما بیش از ۱۲۰ میلی لیتر (سی سی) آب‌میوه در روز ندهید. پس از هفت سالگی می‌توانید دو نوبت آب‌میوه در روز بدهید. غذاها میوه‌ها و سبزی‌های پرفیبر مانند غلات جو یا برنج، آلو، زردآلو، گلابی، هلو، لوبیا، نخود، کدو سبز، کدو حلوایی، بروکلی و اسفناج مفید هستند. شما می‌توانید آب‌میوه را با پوره میوه/سبزی یا غلات مخلوط کنید. کودک را به مصرف این غذاها تشویق کنید اما آن‌ها را به زور به کودک ندهید.
از دریافت کافی مایع روزانه اطمینان حاصل کنید اما نیازی به دریافت مایع اضافی نیست. در کودکان بزرگ‌تر از یک سال، این مقدار حدود ۹۶۰ میلی‌لیتر است.
از مصرف زیادی شیر (بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر در روز) پس از یک‌سالگی بپرهیزید. برخی از کودکان به دلیل عدم تحمل پروتئین شیر گاو دچار یبوست می شوند. اگر سایر درمان‌های یبوست موفق نبود، برای دو هفته شیر و لبنیات را حذف کرده و فقط در صورت بهبودی حذف آن‌ها را ادامه دهید. در این موارد، در خصوص مصرف کلسیم و ویتامین D با پزشک خود مشورت کنید.
اگر آموزش دفع به بیمار سبب یبوست شده است موقتاً آن را متوقف کرده و پس از ۳-۲ ماه دوباره شروع نمایید. اگر روی توالت نشست، «حتی در مواردی که دفع ندارد» او را تشویق نمایید مثلاً او را ببوسید، برایش دست بزنید یا از کلمات تشویقی مانند آفرین، استفاده کنید. از تنبیه یا ایجاد فشار پرهیز نمایید.
در تمام کودکان، زمان معین و روتینی را برای دفع تعیین کنید. بهترین زمان، اغلب تا ۳۰ دقیقه پس از غذا خوردن است که حرکت روده را تحریک می‌کند. می‌‌توان برای تشویق کودک به نشستن روی توالت برای چند دقیقه برایش کتاب خواند یا او را به بازی مشغول کرد. تشویق کودک برای نشستن روی توالت ۱۰-۵ دقیقه دو تا سه بار در روز پس از غذا خوردن بخصوص صبحانه مفید است.
ارزیابی طبی یبوست
پزشک با شرح حال یا معاینه و تشخیص رسیده و در اغلب موارد نیاز به بررسی آزمایشگاهی یا عکس‌برداری نیست. در یبوست مزمن یا مکرر ممکن است نشت مدفوع یا بی‌اختیاری مدفوع روی دهد که مدفوع آبکی از اطراف مدفوع سفت بزرگ نشت می کند. چون مدفوعی که نشت می کند نرم است برخی از والدین تصور می‌کنند که کودک اسهال دارد. دلایل یبوست مکرر عبارتند از:
- ترس از درد ناشی از مدفوع سفت یا شقاق
- ترس از توالت‌های خارج از منزل
- نداشتن زمان کافی برای استفاده از توالت
- کاهش مقدار مصرف داروی مسهل یا قطع زودهنگام آن
ممکن است داروی پلی‌اتیلن گلیکول (پیدرولاکس) برای ماه‌ها یا بیشتر استفاده شود. مقدار دارو را طوری تنظیم کنید که کودک، یک دفع نرم روزانه داشته باشد. سایر داروها هیدروکسید منیزیم، لاکتولوز و پارافین هستند.
والدین اغلب نگران دادن دارو هستند، می‌ترسند که کودک ممکن است با قطع دارو دیگر نتواند خودش دفع کند. اما دادن دارو تحت نظر پزشک، خطر یبوست در آینده را بیشتر نمی‌کند.برعکس، استفاده صحیح از داروهای مسهل تحت نظر پزشک، از مشکلات طولانی مدت یبوست جلوگیری کرده، چرخه درد و نگه داشتن مدفوع را از بین می‌برد و به ایجاد عادت صحیح دفع کمک می کند.
ممکن است بعضی از کودکان ماه‌ها تا سال‌ها نیاز به دارو داشته باشند. پس از برقراری عادت منظم دفع و استفاده از توالت برای حداقل ۶ ماه می‌‌توان بتدریج از مقدار مصرف دارو کاست. دارو را زود و ناگهانی قطع نکنید زیرا کودک نیاز به شروع مجدد درمان پیدا می‌کند.
اگر کودک در طی درمان، ۳-۲ روز دفع نداشت افزایش موقت مقدار مصرف دارو را فراموش نکنید. توجه داشته باشید که ثبت دفعات دفع روزانه و سایر مشکلات کودک از قبیل درد شکم، نشت مدفوع یا دفع سفت و دردناک، دفعات نشستن روی توالت پس از غذا خوردن و دفعات دفع در زمان نشستن روی توالت و غیر از آن در یک جدول به پزشک معالج کمک می کند.
پیگیری یبوست با افزایش سن کودک
شیرخواران و کودکان مبتلا به یبوست با افزایش سن و تغییر رژیم غذایی و روتین های روزانه نیاز به تغییراتی در برنامه درمانی خود دارند که پزشک معالج در این مورد به شما کمک می کند.
درمان یبوست با مراجعه به پزشک
اگر کودکتان دچار درد شدید شکم یا خون‌ریزی از مقعد شد فوراً به اورژانس مراجعه کنید. بعلاوه، در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- کودک شما در طی ۲۴ ساعت از شروع درمان یبوست دفع نداشته است.
- شیرخوار کوچک‌تر از ۴ ماه شما در طی ۴۸ ساعت از ده و طبیعی دفع نداشته است (در شیرخواری که هر دو روز دفع داشته، سه روز را در نظر بگیرید). اگر شیرخوار استفراغ یا درد دارد زودتر مراجعه کنید.
- شیرخوار کوچک‌تراز ۴ ماه شما دفع سفت دارد.
- شیرخوار یا کودک شما تمایل به خوردن ندارد یا وزن از دست می‌دهد.
- در پوشک یا همراه با مدفوع خون می‌بینید.
- یبوست مکرر دارد.
- در زمان دفع، درد دارد.
- در مورد دفع کودک سوالاتی یا نگرانی‌هایی دارید.
این مقاله خوب بود؟ 
3 
1
