درمان اسهال کودکان در منزل
توصیههای تغذیهای
کودکانی که کمآب نیستند، میتوانند رژیم غذایی معمول خود را ادامه دهند و آنهایی که از شیر مادر تغذیه میشوند، باید مطابق میل خود تغذیه شوند. کودکان کمآب نیاز به جایگزینی مایع دارند و پس از رفع کمآبی میتوانند رژیم غذایی معمولی داشته باشند. توصیههای اختصاصی برای کودکان مبتلا به اسهال عبارتند از:
- اغلب کودکان میتوانند شیر تمام غلظت را تحمل کنند. رقیق کردن یا پرهیز از مصرف مواد لبنی، بجز در کودکانی که آلرژی به شیر گاو دارند، توصیه نمیشود.
- غذاهای توصیه شده، ترکیبی از کربوهیدراتهای کمپلکس (برنج، گندم، سیبزمینی، نان) گوشیت بیچربی، ماست، میوهها و سبزیها هستند و هضم غذاهای پرچرب مشکلتر است.
- محدود کردن رژیم غذایی کودک به مایعات صاف شده با رژیم غذایی محدود شامل موز، برنج و نان منجر به دریافت ناکافی مواد مغذی (کالری و پروتئین) میشود. دادن فقط مایعات صاف شده برای چند روز میتواند اسهال را طولانی کند.
- از دادن آب سیب، آلو و گیلاس و سایر نوشیدنیهای دارای قند زیاد پرهیز کنید. نوشیدنیهای ورزشی یا انرژیزا به دلیل قند زیاد و الکترولیت نامناسب برای کودک دچار اسهال مضر است. بهترین مایع خوراکی، محلول جبران کم آبی به نام (ORS) است.
کم آبی کودکان
کمآبی خفیف در کودکان دچار اسهال شایع است. نشانهها و علائم آن عبارتند از: خشکی مختصر دهان، افزایش تشنگی و کاهش مختصر ادرار (یک پوشک خیس یا یک نوبت ادرار در 6 ساعت اخیر) علائم کم آبی متوسط تا شدید کاهش قابل ملاحظه ادرار (کمتر از یک پوشک خیس یا یک نوبت ادرار در ۶ ساعت اخیر)، فقدان اشک در زمان گریه کردن، بی حالی، خشکی دهان و فرورفتگی چشمها است.
درمان خوراکی کمآبی کودکان
درمان خوراکی کم آبی یا همان ORS، روش بیخطر، ارزان و سادهای در مقایسه با روش تزریقی درمان کمآبی در اسهال است. ORS دارای قند (گلوکز) و الکترولیتها (سدیم، پتاسیم، کلر) است که در طی اسهال و استفراغ از دست رفتهاند.
کودکی که به دلیل استفراغ قادر به تحمل ORS نیست یا دچار کم آبی متوسط تا شدید است، نیاز به ویزیت پزشک و درمان دارد. چای، لعاب برنج، آب میوه و سایر نوشیدنیها نباید به جای ORS استفاده شوند. ORS را میتوان در منزل برای درمان کمآبی خفیف استفاده کرد.
- هر بسته پودر ORS در یک لیتر (۱۰۰۰ سیسی) آب جوشیده خنک حل کنید و تا ۲۴ ساعت در یخچال قابل نگه داری است .
- ۵۰ سی سی از این محلول برای هر کیلو وزن کودک در مدت ۴ ساعت داده میشود . برای مثال، در کودکی با وزن ۹ کیلوگرم، ۴۵۰ سیسی داده میشود.
- برحسب تحمل، هر ۲-۱ دقیقه یک قاشق مرباخوری (۵ سیسی) داده میشود .
- پس از رفع کم آبی، رژیم غذایی معمول از سر گرفته میشود.
کودکی که از خوردن امتناع میکند یا بلافاصله پس از خوردن، استفراغ میکند، باید از نظر تشدید کم آبی تحت نظر گرفته شود. کودکانی که کمآبی ندارند باید برای جلوگیری از ایجاد کم آبی پس از هر نوبت اسهال، ۱۰ سیسی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، ORS بنوشند.
داروهای ضد اسهال
داروهایی مانند آنتیبیوتیکها و داروهای ضد اسهال معمولا لازم نیستند و ممکن است مضر باشند . ممکن است برحسب صلاح دید پزشک ، تجویز آنتی بیوتیک لازم باشد . استفاده نامناسب از آنتیبیوتیکها اسهال را بهتر نمیکند و میتواند منجر به ایجاد مقاومت به آنتیبیوتیکها و بدتر شدن شرایط کودک شود. یکی از ضررهای داروهای ضد اسهال، میتواند مخفی کردن تشدید علائم و تاخیر در درمان باشد.
راه های جلوگیری از انتشار اسهال کودکان
عفونتهای ویروسی، باکتریایی و انگلی همگی مسری هستند و مراقبین و والدین کودک نقش مهمی در جلوگیری از انتشار آن دارند. تا زمانی که اسهال ادامه دارد، بیماری کودک مسری تلقی میشود. در بعضی از عفونتها، حتی کودک بیعلامت میتواند سبب انتقال بیماری شود یا تا ماهها بعد از ابتلا در انتشار بیماری نقش داشته باشد. عوامل بیماریزای اسهال میتوانند از دست به دهان منتشر شوند. موارد زیر در پیشگیری از عفونت بسیار موثر است:
- شستشوی دستها با آب و صابون
- جداسازی پوشک کثیف کودک از سایر زبالههای منزل
- نبردن کودک به مدرسه یا مهدکودک تا زمان رفع اسهال
برای درمان اسهال چه زمانی نیاز به مراجعه فوری به پزشک وجود دارد؟
- اسهال خونی
- شیرخواری که بیش از چند ساعت چیزی نخورده است
- کم آبی متوسط یا شدید
- درد شکمی که کم و زیاد میشود یا شدید است
- تغییرات رفتاری شامل بیحالی یا کاهش پاسخ دهی
این مقاله خوب بود؟ 4
2