دفع سه بار یا بیشتر مدفوع آبکی یا شل در روز را اسهال گویند.
اکثر افراد فکر می کنند اسهال به معنای افزایش تعداد اجابت مزاج یا افزایش شدید حرکات روده است ولی این واژه، معنای طبی گسترده‌تری دارد. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مقدار معمول حرکت روده سه بار در روز است. گرچه پژوهشگران عقیده دارند که اسهال به معنای افزایش وزن مدفوع است و معمولاً افزایش وزن بیشتر از ۲۰۰ گرم در روز را اسهال در نظر می‌گیرند.
این حالت منجر به از دست دادن آب بیشتری از بدن می شود؛ زیرا به طور طبیعی آب حدود ۶۰ تا ۸۵ درصد از ماده مدفوعی را آب تشکیل می‌دهد؛ بنابراین اسهال را باید از بیماری هایی که فقط موجب افزایش تعداد حرکت های روده (دفع بیش از حد) یا بی اختیاری مدفوع (دفع بی اراده مدفوع) می‌شوند، افتراق داد.
شما میتوانید سوالات خود را از بهترین پزشکان متخصص بپرسید
پزشکان اسهال را به دو نوع تقسیم میکنند:
- اسهال حاد که حدود یک تا دو هفته طول می کشد
- اسهال طولانی که بیشتر از دو هفته طول می‌کشد
عفونت های باکتریایی و ویروسی، شایع ترین علت اسهال حاد هستند.
در بسیاری از موارد، اسهال عفونی حاد، خفیف است و خود به خود بهبود پیدا می کند. گرچه اسهال عفونی حاد و جهانی موجب بیش از ۵ میلیون مرگ در سال می شود. از آنجایی که اکثر مرگ ها در اسهال کودکان زیر 5 سال رخ می‌دهد، خطرات اسهال باید مد نظر باشد؛ مثلاً سالانه بیش از 250,000 نفر در آمریکا بر اثر حمله های اسهال شدید در بیمارستان، بستری می‌شوند. تشخیص زودرس و درمان به موقع، باعث پیشگیری از عوارض اسهال شدید می‌شود.
اسهال طولانی خطرات زیادی از جمله اثر روی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سلامت دارد. بیمارانی که مبتلا به بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده (کولیت روده) و سایر بیماری های همراه با اسهال طولانی مدت هستند، دچار کمبود مواد غذایی، کاهش رشد و کاهش قدرت دفاعی بدن می شوند. در نتیجه این بیماری بر روابط اجتماعی و ساعت کاری اثر می‌گذارد.
بیشتر بدانید:
درمان اسهال
درمان اسهال باید بر اساس علت بیماری باشد؛ گرچه اولین قدم باید پیشگیری در جهت درمان کم آبی و کمبود مواد مغذی باشد. نوع مایع و ماده غذایی جانشین، بستگی به این دارد که آیا بیمار تغذیه خوراکی دارد و یا میزان از دست دادن آب چقدر است. محلول خوراکی جبران کننده کم آبی (او.آر.اس) یا مایعات داخل وریدی و به خصوص او.آر.اس برای درمان ارجح اند.
پزشک باید به کم آبی بیمار توجه کند و درمان های جایگزینی خوراکی را تجویز کند. سازمان جهانی بهداشت دستور ساده خانگی درمان اسهال و ساخت این محلول را تجویز می کند که به مقدار کم خرد خرد باید خورده شود:
- نمک: 3/4 (سه چهارم) قاشق چای خوری
- بکینگ پودر: 1 قاشق چای خوری
- آب پرتقال: 1 فنجان
- آب: 1/4 (یک چهارم) لیتر.
محلول فوق را بصورت تازه تهیه کنید و با توجه به میزان از دست رفتن آب در اسهال میتوانید روزانه تا چند لیتر از آن را مصرف کنید تا دچار کم آبی خطرناک نشوید در افراد مبتلا به اسهال حاد، خوردن غذای مناسب باید ادامه یابد. پزشک باید در مورد نوع و چگونگی مصرف غذا به بیمار دستور دهد.
داروهای ضد اسهال در افراد مبتلا به اسهال حاد، خصوصاً اسهال خونی همراه با تب بالا منع مصرف دارد. این افراد بدون تجویز پزشک، نباید دارو مصرف کنند. سایر درمان‌های موجود بستگی به علت اسهال دارد؛
مثلاً در بعضی از بیماران، عوامل توده ای پسیلیوم، سبب جذب مایع اضافی و جامد کردن قوام مدفوع می‌شود، داروی “کلستیرامین” که به اسیدهای صفراوی متصل می‌شود؛ در درمان اسهال ایجاد شده در اثر نمک های صفراوی مؤثر است. رژیم غذایی کم چربی یا با چربی‌های هضم آسان، در بیمار آن مفید است.
راه دیگر درمان در این بیماران تجویز داروهای ضد اسهال جدید است که ترشح مایع زیاد را از روده کاهش می‌دهد. پرهیز از مصرف داروها یا سایر محصولاتی که در حکم اسهال زا (مثل لاکتولوز) شناخته شده‌اند، در برخی موارد باعث بهبود اسهال می‌شود و البته در مورد مصرف قرص اسهال، باید با پزشک مشورت کرد.
بیشتر بدانید:
درمان‌های خانگی اسهال:
تشخیص علت اسهال مهم است؛ چون بند آوردن اسهال نه تنها مفید نیست (زیرا مانع دفع عوامل خارجی به وجود آورنده اسهال می‌شود) بلکه به صورت طولانی مدت، مضر هم هست.
یک راه مؤثر در پیشگیری و درمان اسهال تجویز مکمل های خوراکی دارای فلور طبیعی روده بزرگ با مخمر های لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتو باسیلوس بیفیدوس یا ساکارومایسس بولاردی است. در مراکز بالینی عوامل زیست درمانی در درمان اسهال به‌خصوص اسهال ایجاد شده در اثر مصرف پادزی، بسیار مفید است.
بیشتر بدانید:
مکمل های غذایی همیشه در پیشگیری و درمان حمله های حاد اسهال نقش دارند. ماده معدنی روی بر دستگاه دفاعی مؤثر است و کمبود آن منجر به اسهال مزمن می‌شود. مکمل روی، همچنین رشد بیماران جوان را بهتر می کند. در افراد مبتلا به اسهال برای پیشگیری از ایجاد کم آبی باید معایعات فراوان به خصوص آب خورده شود. رژیم بِرَت در درمان اسهال مفید است. در این رژیم منحصراً از
- موز
- برنج
- پوره سیب و نان
برشته استفاده می شود. این نوع مواد غذایی فیبرهای محلول و غیرمحلولی دارند که موجب تحریک نمی شوند. اگر نان برشته کمی سوزانده شود، زغال آن سموم را جدا و آن ها را از بدن، دفع می کند.
این مقاله خوب بود؟ 
4 
1
