اختلال ریوی است که به تخریب کیسه های هوایی در ریه می انجامد.
علت آن به طور انحصاری استعمال دخانیات است. در گذشته، اغلب بیماران مرد بودند، اما در حال حاضر به علت آن که زنان نیز به مصرف دخانیات روی آوردهاند، تعداد مبتلایان زن رو به افزایش است.
آمفیزم را اختلال انسداد مزمن ریوی نیز مینامند. التهاب مزمن نایژه ها (التهاب راه های هوایی) هم معمولاً در کنار آمفیزم دیده میشود. بسیاری از صاحبنظران این دو بیماری را یکی می دانند؛ اگرچه آمفیزم ارتباط بسیار نزدیکی با استعمال دخانیات دارد، اما کمتر از 1 درصد از بیماران دچار نوعی نقص ژنتیکی و کمبود آنزیم ای به نام آلفا-1- آنتی تریپسین هستند که به ظهور بیماری، کمک می کند.
به طور طبیعی آلفا-1- آنتی تریپسین فیبرهای الاستیک ریه را در جدار کیسه های هوایی کوچک ریه ها حفظ می کند. اگر آنزیم وجود نداشته باشد، این کیسه های هوایی در برابر آسیب ناشی از دود سیگار، مواد شیمیایی، غبار و سایر موادی که به درون ریه ها راه می یابند، آسیبپذیر خواهند بود.
ریه ها کیسه های بزرگ اسفنجی شکل در هر یک از طرفین قفسه سینه است که قلب آن ها را از یکدیگر جدا میکند.
ریه راست به سه لوب و ریه چپ به دو لوب تقسیم میشود و هر لوب خود 2 تا 5 قطعه دارد و غشایی آن ها را از یکدیگر جدا می کند و هر قطعه لوله های هوایی درون خود به نام نایژک (برونشیول) دارد.
برونشیول ها همانند ساختار شاخه های درخت به یکدیگر متصل میشوند و به تدریج، قطور تر می شوند و نای را میسازند. ریه ها تقریبا از ۳۰۰ میلیون کیسه هوایی نازک، ساخته می شوند که آن ها را آلوئول یا حبابچه می نامند.
هر کیسه را عروق خونی ظریف احاطه کرده است. در این نقطه کربن دی اکسید از بدن دفع و اکسیژن تازه از هوای دمی درون ریه ها جذب میشود.
طی تنفس، حجاب حاجز یا دیافراگم که کف قفسه صدری را می سازد به سمت پایین و رو به شکم حرکت میکند و با ایجاد فشار منفی هوای تازه را به درون ریه ها می کشد.
هنگامی که عضله دیافراگم شل میشود به حالت گنبد گونه اولیه بر می گردد و هوا را که اکنون مملو از کربن دی اکسید است به بیرون می راند؛ این چرخه برای تنفس بعدی نیز تکرار میشود.
چنانچه اختلال ریوی، مانند آمفیزم ایجاد شود، از تعداد آلوئول ها کاسته میشود و این بدان معناست که اکسیژن کمتری با هر نفس به درون خون می آید. در آغاز چنین رویدادی، به ویژه اگر فرد در حال استراحت باشد، باعث آسیب نخواهد بود؛ ولی با انجام ورزش و یا پیشرفت بیماری و تخریب تعداد زیادتری آلوئول، بیمار مشکلات بیشتری را در تنفس خود حس می کند، زودتر خسته می شود، به نشستن نیاز دارد و مرتباً به دنبال هواست.
همه سیگاری ها به آمفیزم مبتلا نمیشوند. ولی وضع جسمانی افراد مبتلا در طی دوره یک ساله رو به وخامت میرود.
بعضی از دانشمندان معتقدند که دود سیگار آثار حفاظتی آلفا-1- آنتی تریپسین را خنثی می کند تا آنجا که عناصر خطرناک موجود در دود سیگار به دیواره آلوئول صدمه می زند.
اگرچه هنوز این موضوع ثابت نشده است. هنگامی که آلوئول تخریب می شود، دیگر نمی توان آن را ترمیم یا جایگزین کرد و به همین علت تخریب مداوم این کیسه های هوایی منتهی به ظهور فضاهای غیر کارآمد و بازی خواهد شد که سطح تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید را کاهش می دهد.
در آمفیزم نایژه ها (برونش ها) و برونشیول ها دچار گرفتگی میشوند و این تکیه با جریان آزاد عبور هوا به درون و بیرون ریه تداخل دارد.
بیمار هر چقدر برای تنفس، انرژی صرف می کند آن را سخت تر و سخت تر می یابد. پس علائم آغازین آمفیزم، تنگی نفس و سرفه خفیف است که هر دو با پیشرفت بیماری وخیم تر می شوند.
این مقاله خوب بود؟ 4
1